Việc số hóa hồ sơ, tài lệu ngày càng quan trọng trong hoạt động công chứng và các hoạt động khác, đặc biệt khi Luật Công chứng 2024 yêu cầu lưu trữ tài liệu điện tử bắt buộc từ 01/07/2025. Đồng thời, Luật Lưu trữ 2024 cũng bắt đầu có hiệu lực từ 01/07/2025.
Bài viết sau sẽ hướng dẫn scan tài liệu chuyên nghiệp, đúng chuẩn, dễ thực hiện và phù hợp với quy định pháp luật hiện hành.
Các bước thực hiện scan tài liệu
1. Chuẩn bị trước khi scan tài liệu
Trước khi tiến hành scan, bạn cần thực hiện các bước chuẩn bị sau:
Phân loại tài liệu
- Theo loại hình: Hồ sơ công chứng, văn bản hành chính, hồ sơ nhân sự, bản vẽ kỹ thuật…
- Theo tình trạng vật lý: Tài liệu cũ, dễ rách, giấy bạc màu cần xử lý riêng.
Kiểm tra tài liệu
- Gỡ ghim, làm phẳng, lau sạch bụi bẩn.
- Loại bỏ những tài liệu hỏng hoặc cần được bảo tồn đặc biệt.
Sắp xếp tài liệu
- Theo thứ tự logic hành chính hoặc theo cấu trúc lưu trữ của đơn vị.
2. Lựa chọn máy scan phù hợp
Tùy theo mục đích và số lượng tài liệu, lựa chọn máy scan rất quan trọng:
Máy scan tài liệu có ADF
- Phù hợp với khối lượng lớn.
- Tích hợp tính năng nạp giấy tự động, scan hai mặt, chống kẹt giấy.
Máy scan phẳng (Flatbed)
- Dùng cho tài liệu màu, ảnh, bản gốc quý hiếm hoặc giấy dễ hư hỏng.
Mẹo: Ưu tiên máy có chức năng căn chỉnh thẳng tự động và lọc nền để tiết kiệm thời gian xử lý hậu kỳ.
3. Cài đặt phần mềm scan đúng chuẩn
Phần mềm phổ biến
- Epson Scan
- Fujitsu ScanSnap
- Canon CapturePerfect
- ABBYY FineReader…
Thiết lập thông số
- Độ phân giải:
- 300dpi cho tài liệu trắng đen.
- 400dpi cho tài liệu màu hoặc cần OCR (nhận diện ký tự).
- Định dạng lưu file:
- PDF (searchable PDF – có thể tìm kiếm nội dung bên trong).
- JPEG nếu là hình ảnh.
Tùy chọn xử lý ảnh
- Tự động cắt lề, lọc nền, chỉnh thẳng, tăng độ tương phản.
- Tự động xóa trang trắng, xoay trang.
4. Quy trình scan tài liệu chuẩn
Một quy trình scan tài liệu chuyên nghiệp thường bao gồm các bước:
Kiểm tra thiết bị
- Đảm bảo máy và phần mềm hoạt động ổn định, không lỗi.
- Loại bỏ toàn bộ ghim, kẹp hồ sơ. Làm phẳng tài liệu trước khi scan.
Đặt tài liệu vào máy
- Theo nhóm hồ sơ đã phân loại, theo đúng thứ tự xử lý.
Tiến hành scan
- Thực hiện theo lô, kiểm tra chất lượng hình ảnh sau mỗi đợt.
Đặt tên file đúng chuẩn
- Không dấu, không ký tự đặc biệt.
- Dùng dấu gạch dưới (_) hoặc dấu chấm (.) để phân cách.
Ví dụ: ho_so_phong_noi_vu_2022.pdf
5. Kiểm tra chất lượng sau khi scan
Sau đây là các bước kiểm soát chất lượng tài liệu số hóa:
Chất lượng hình ảnh
- Hình rõ nét, không bị mờ, nhòe, mất góc.
- Không có bóng mờ, viền đen hoặc viền trắng không cần thiết.
- Không bị cắt mất nội dung ở mép giấy.
Định dạng file đúng yêu cầu
- PDF dạng searchable (có thể tìm kiếm) nếu dùng cho tra cứu.
- Không bị lỗi font chữ sau khi OCR.
- Tên file đúng quy ước, không ký tự đặc biệt, không dấu tiếng Việt.
Thứ tự tài liệu
- Tài liệu phải đúng trình tự gốc, không bị lẫn trang, thiếu trang.
- Đối với hồ sơ công chứng, cần giữ nguyên trật tự các văn bản pháp lý đính kèm.
Kiểm tra nội dung sau OCR
Sau khi scan và nhận dạng ký tự (OCR), cần kiểm tra lại nội dung để đảm bảo chất lượng số hóa:
- Tìm kiếm được nội dung trong file PDF (Searchable PDF).
- So sánh chính xác nội dung với bản gốc.
- Kiểm tra căn lề, bảng biểu, ngắt dòng, chính tả.
- Không bị lỗi font, mất đoạn, trang trắng hoặc trùng lặp.
Việc kiểm tra sau OCR giúp đảm bảo tài liệu số hóa đáp ứng yêu cầu lưu trữ điện tử và dễ dàng khai thác lâu dài. Nếu phát hiện lỗi, cần chỉnh sửa hoặc chạy lại OCR bằng phần mềm chuyên nghiệp như ABBYY FineReader, Acrobat Pro hoặc chạy lại tính năng OCR bằng phần mềm quản lý tài liệu chuyên biệt để đảm bảo chất lượng lưu trữ cho các nền tảng như phần mềm công chứng eNotary.
Tóm lại: Dùng OCR tích hợp giúp tăng tốc độ, nhưng để đảm bảo tài liệu lưu trữ dài hạn đúng quy định của pháp luật, bạn nên kiểm tra kỹ lại nội dung sau OCR hoặc kết hợp phần mềm OCR chuyên sâu trong các khâu hậu kiểm.
6. Lưu trữ và sao lưu tài liệu scan
Sau khi scan, bạn cần lưu trữ và sao lưu để đảm bảo an toàn dữ liệu:
Cấu trúc thư mục lưu
- Theo năm – loại tài liệu – phòng ban.
- Dễ dàng truy cập, kiểm tra và cập nhật.
Backup dữ liệu
- Backup định kỳ:
- Bản chính lưu trên ổ cứng nội bộ.
- Bản sao trên NAS hoặc Cloud.
- Phân quyền: giới hạn truy cập cho các file chứa thông tin mật.
- Sử dụng phần mềm quản lý tài liệu số hóa chuyên nghiệp để quản lý và khai thác dữ liệu hiệu quả.
7. Kết luận
Việc scan hồ sơ lưu trữ đúng quy trình không chỉ giúp bạn tiết kiệm thời gian, giảm lỗi mà còn hỗ trợ quản lý tài liệu số hóa chuyên nghiệp, an toàn. Hy vọng bài viết đã giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn và áp dụng hiệu quả vào công việc.
Nếu bạn cần hỗ trợ xây dựng biểu mẫu, quy trình kiểm tra chất lượng hoặc tư vấn triển khai số hóa tài liệu, vui lòng liên hệ với chúng tôi hoặc tham khảo thêm tài liệu sau:
📚 Tài liệu tham khảo
- Luật Công chứng số 46/2024/QH15 ngày 26/11/2024, có hiệu lực từ ngày 01/07/2025.
- Nghị định 104/2025/NĐ-CP ngày 15/5/2025 về việc Quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Công chứng.
- Luật Lưu trữ số 33/2024/QH15 ngày 21/6/2024, có hiệu lực từ ngày 01/07/2025.
